Gebelik şekeri, hamilelik sırasında ortaya çıkan ve genellikle daha önce diyabet tanısı almamış kadınlarda görülen geçici bir diyabet türüdür. Tıbbi olarak “gestasyonel diyabet” olarak adlandırılır. Bu durum, gebelik sırasında vücudun artan insülin ihtiyacına yeterince cevap verememesiyle ortaya çıkar. İnsülin, kandaki şekeri hücrelere taşıyan bir hormondur. Hamilelik hormonları ise insülinin etkisini azaltabilir ve bu da kandaki şeker seviyesinin yükselmesine yol açar.

Neden Ortaya Çıkar?
Hamilelik döneminde plasentadan salgılanan bazı hormonlar, annenin vücudundaki insülin direncini artırabilir. Normalde pankreas bu direnci dengelemek için daha fazla insülin üretir. Ancak bazı kadınlarda bu artış yeterli olmaz ve sonuç olarak kandaki glikoz düzeyleri normalin üzerine çıkar.

Kimlerde Daha Sık Görülür?
Gebelik şekeri her kadında görülebilir, ancak bazı risk faktörleri bu durumu daha olası hale getirir:

• Ailede diyabet öyküsü olması
• Obezite veya fazla kilo
• Daha önce iri bebek (4 kg üstü) doğurmuş olmak
• Daha önce gebelik şekeri geçirmiş olmak
• 35 yaş üstünde gebelik

Belirtileri Nelerdir?
Gebelik şekeri genellikle belirti vermez. Bu yüzden 24-28. gebelik haftaları arasında yapılan “şeker yükleme testi” (oral glukoz tolerans testi) ile teşhis edilir. Nadir durumlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Aşırı susuzluk
• Sık idrara çıkma
• Aşırı yorgunluk
• Bulanık görme

Gebelik Şekeri Bebeği Nasıl Etkiler?
Tedavi edilmediğinde gebelik şekeri hem anne hem de bebek için riskler oluşturabilir:

• Bebekte makrozomi (normalden büyük doğum ağırlığı), bu da doğum sırasında zorluklara neden olabilir.
• Erken doğum riski artabilir.
• Doğum sonrası düşük kan şekeri (hipoglisemi) görülebilir.
• Çocuklukta obezite ve tip 2 diyabet gelişme riski artabilir.

Tedavi ve Takip Süreci
Gebelik şekeri tanısı konduğunda genellikle ilk adım yaşam tarzı değişiklikleridir:

• Diyet düzenlemesi
• Düzenli egzersiz
• Kan şekeri takibi

Eğer bu önlemlerle kan şekeri kontrol altına alınamazsa, doktor insülin tedavisi veya bazı durumlarda diyabet ilaçları önerebilir.

Doğum Sonrası Ne Olur?
Gebelik şekeri doğumdan sonra çoğunlukla kaybolur. Ancak bu durumu geçiren kadınların ileride tip 2 diyabet geliştirme riski daha yüksektir. Bu nedenle doğumdan birkaç hafta sonra kan şekeri tekrar kontrol edilir ve düzenli aralıklarla takip edilmesi önerilir.