Çoğul gebelikler; aynı adet döngüsü içinde birden fazla yumurta hücresinin ayrı ayrı döllenip gelişmeye başlamasıyla veya tek bir yumurta hücresinin döllenme sonrasında iki veya daha fazla eşit hücreye bölünmesi ve bölünen hücrelerden her birinin ayrı ayrı embriyolar halinde gelişmeye devam etmesiyle ortaya çıkan gebeliklerdir.

Çoğul gebelikler spontan olarak gelişebilecekleri gibi yardımcı üreme tekniklerinin artışına bağlı olarak da görülebilirler. Çoğul gebelik; anne adayının yaşı 35’in üzerinde olanlarda, ailesinde çoğul gebelik olanlarda ve yumurtlama ilaçları kullananlarda daha sık izlenir.

İkiz gebelikler tek yumurta ve çift yumurta ikizleri olarak ikiye ayrılırlar. Tek yumurta ikizleri bir yumurtanın bölünmesiyle oluşurken, çift yumurta ikizleri ise iki ayrı yumurtanın döllenmesi sonucu oluşur. Tek yumurta ikizlerinde yumurtanın bölünme zamanı gebelik tipini belirleyici en önemli faktördür.

Bölünme 0-3 günler arası gerçekleşirse bebeklerin plasentaları ve amniyotik keseleri farklı olur. Bölünme eğer 4-8 günler arasında gerçekleşirse artık plasenta oluştuğu için plasentaları ortak olur fakat ayrı amniyotik keseleri olur. Bölünme 9-12 günler arasında gerçekleşirse plasenta ve amniyotik kese oluştuğu için ortak plasenta ve amniyotik keseleri olur. Bölünme bu tarihten sonra olduğunda ise gebelik yapışık ikizlikle (siyam ikizleri) sonuçlanır.

İkiz gebeliklerin tanısı erken dönemde yapılan ultrasonografi ile konulmaktadır. Görüntüleme esnasında bebeklerin plasentalarının ayrı olup olmadığı ve bebeklerin durumu dikkatlice incelenmelidir. Çoğul gebeliklere özgü bazı risklerin önüne geçilebilmesi açısından ikiz gebelikler tekil gebeliklerden daha sık olarak takip edilir.

Çoğul Gebeliklerin Olası Riskleri

• Doğum sonrası aşırı kanama
• Bebeklerde anomali izlenmesi
• Bebeklerin sıkışmasına bağlı olarak el ve ayaklarda duruş bozuklukları
• Bebeklerden bir veya daha fazlasının daha az gelişmesi
• Gebelik diyabeti
• Preeklampsi
• Plasentanın anormal yerleşimi
• Anemi

Ayrıca ikiz gebeliklerde kalori ihtiyacı tekil gebeliklere göre daha fazla olacağı için anne adayının bu duruma dikkat ederek beslenmesi gerekmektedir.